(૧) આ કવિતામાં કયા વાહનની વાત કરવામાં આવી છે ?
ઉત્તર : આ કવિતામાં ટ્રેન (રેલગાડી)ની વાત કરવામાં આવી છે.
ઉત્તર : રેલગાડી બટાકાના ખેતરમાંથી, રણમાંથી, બાજરીના ખેતરમાંથી, લીલાં મેદાનોમાંથી, મંદિર અને ચાની દુકાન પાસેથી પસાર થઈ હતી.
ઉત્તર : રેલગાડી છુક્… છુક્ … છુક્ એવો અવાજ કરે છે.
(૪) રેલગાડીમાંથી શું શું દેખાય છે ?
ઉત્તર : રેલગાડીમાંથી ટેકરા પરની ઝંડી , પુલ, પંખીનાં ટોળાં , પાણીના કુંડાં, ઝૂંપડાં, ખેતર, વાડી,બાગબગીચાં, ધોબીઘાટ, ગામના મેળા, ઘેટાંના ટોળાં દેખાય છે.
(૫) તમે ક્યારેય રેલગાડીમાં મુસાફરી કરી છે ? ક્યારે ?
ઉત્તર : હા, ઉનાળા વેકેશનમાં મામાના ઘરે જતી વખતે આગગાડીમાં મુસાફરી કરી છે.
(૬) શું રેલગાડી ગમે ત્યાં જઈ શકે છે ? શા માટે ?
ઉત્તર : ના, રેલગાડી ગમે ત્યાં જઈ શકે નહીં. કેમ કે તે રેલના પાટા પર ચાલે છે. જ્યાં રેલના પાટા હોય ત્યાં જ રેલગાડી જઈ શકે.
(૭) ‘લોખંડના રસ્તાઓ’ નો અર્થ શો છે ?
(A) રસ્તાઓ લોખંડના બનાવેલા છે.
(B) રેલના પાટા
(C) રોડમાંથી લોખંડ મળે છે.
(D)ત્રણમાંથી એકેય નહીં.
ઉત્તર : B
(A) માત્ર બે
(B)દસ કરતાં ઓછા
(C) માત્ર ચાર
(D) ઘણા બધા
ઉતર : D(૯) ટ્રેન શાના ઉપર દોડે છે ?
(A) માટીના રસ્તા ઉપર
(B) પાટા પર
(C) કોંક્રીટના રોડ ઉપર
(D) પાણી ઉપર
ઉત્તર : B૨. તમે કયાં કયાં વાહનોમાં મુસાફરી કરી છે ?
ઉત્તર : (વિદ્યાર્થીએ તેના અનુભવના આધારે જવાબ લખવો.)
૩. પાઠ્યપુસ્તકનાં પાના નં ૭૦ અને ૭૧ ઉપર કયાં કયાં વાહનોની વાત કરવામાં આવી છે ?
ઉત્તર : બસ, મેટ્રો, બોટ, સાઇકલ , સાઇકલરિક્ષા, બળદગાડું, ટ્રેનની વાત કરવામાં આવી છે.
૪.માગ્યા પ્રમાણે ત્રણ-ત્રણ નામ લખો :
(૧) રોડ ઉપર (જમીન માર્ગે ચાલતાં વાહનો)
ઉતર : સાયકલ , સ્કૂટર, બસ
(૨) પાણી ઉપર ચાલતાં વાહનો
ઉત્તર : વહાણ, હોડી,સ્ટીમર
(3) હવામાં ઊડતાં વાહનો
ઉત્તર : હેલિકૉપ્ટર, વિમાન, રૉકેટ
(૪) પ્રાણીઓથી ચાલતાં વાહનો
ઉત્તર : બળદગાડું, ઊંટગાડી,ઘોડાગાડી
૫. નીચેની દરેક વ્યકિત કયા વાહનનો ઉપયોગ કરશે, તે જણાવો :
(૧) મોહનલાલને નદીની બીજી બાજુ પોતાના ગામમાં જવું છે. તેઓ કયા વાહનમાં જશે?
ઉત્તર : હોડીમાં
(૨) નેહાનો પરિવાર પોતાના સંબંધીને મળવા ગામડે જાય છે. તેઓ કયા વાહનનો ઉપયોગ કરશે?
ઉત્તર : બળદગાડાનો, સ્કૂટરનો, બસનો, ટ્રેનનો, ગાડીનો
(ગ્રામ્ય કક્ષાએ તમામ વાહનો ઉપલબ્ધ હોય છે. તેથી વિદ્યાર્થી જે જવાબ લખે તે માન્ય રાખવો.)
ઉત્તર : વિમાન(૪) રાધાના કાકાનું ઘર તેના ઘરની ખૂબ નજીક છે. તો રાધા તેમના ઘરે જવા માટે કયા વાહનનો ઉપયોગ કરશે?
ઉત્તર : સાઇકલ(૫) શિમલાના પહાડોના વાંકાચૂકા રસ્તાઓ પર ગિરીશભાઈ પરિવાર સાથે જાય છે. તેઓ તરીકે શેનો ઉપયોગ કરશે ?
ઉત્તર : બસ
(૬) તમે તમારા ઘરથી રેલવે સ્ટેશન જવા કયા વાહનનો ઉપયોગ કરો છો?
ઉત્તર : રિક્ષા
૬. દિલ્હીમાં મુસાફરી કરવા માટે સૌથી લોકપ્રિય વાહન કયું છે?
(A) હોડી
(B) મેટ્રોટ્રેન
(C) બળદગાડું
(D) બસ
ઉત્તર : B
(A) ઘોડાગાડી
(B) એરોપ્લેન
(C) ડોલી
(D) સ્ટીમર
ઉત્તર : C૮. આબુ જેવા પર્વતીય વિસ્તારના રસ્તાઓ સીધા અને સરળ હોય છે. (✓ કે X)
ઉત્તર : X૯. ગામડામાં મુસાફરી કરવા કયાં વાહનનો ઉપયોગ થાય છે ?
(A) બળદગાડું
(B) ઊંટગાડી
(C) ઘોડાગાડી
(D) આપેલ તમામ
ઉત્તર : D
૧૦. સાઈકલ અને પેડલ રિક્ષાનો શો ફાયદો છે ?
(A) નજીકનું અંતર ઝડપથી કાપી શકાય.
(B) મોંઘું હોતું નથી.
(C) પર્યાવરણને નુકસાન કરતું નથી.
(D) આપેલ તમામ
ઉત્તર : D
(A) નદીમાં કે દરિયામાં
(B) દિલ્હી જેવાં મોટાં શહેરમાં
(C) પહાડી પ્રદેશોમાં
(D) મેદાન પ્રદેશોમાં
ઉત્તર : A૧૨. તમારા ઘરેથી નીચે આપેલી જગ્યાઓએ કયા વાહન દ્વારા જશો ? તે લખો :
(૧) બજારમાં
ઉત્તર : સાઇકલ દ્વારા(૨) મિત્રના ઘરે
ઉત્તર : સાઇકલ દ્વારા
(૩) નાનાના ઘરે
ઉત્તર : બસમાં / ટ્રેનમાં
(૪) દરિયામાં ફરવા
ઉત્તર : મોટી હોડી કે સ્ટીમરમાં
(૫) નદીની બીજી બાજુ મેળામાં
ઉત્તર : નાની હોડીમાં
(૬) પર્વતો પર કાકાના ઘરે
ઉત્તર : બસમાં
(૭) શાળામાં
ઉત્તર : સાઈકલ દ્વારા/ સ્કૂલ બસ દ્વારા
૧૩. જમીનમાર્ગે ઈંધણ વગર ચાલતાં ત્રણ વાહનોનાં નામ આપો.
ઉત્તર : જમીનમાર્ગે ધંધા વગર ઘોડાગાડી, ઊંટગાડી, બળદગાડું, સાઇકલ, સાઇકલ-રિક્ષા વગેરે વાહનો ચાલે છે.
૧૪. આગ લાગે ત્યારે કયુ વાહન મદદ માટે આવે છે ?
(A) લાયબો (ફ્રાયરબ્રિગેડ)
(B) હાથલારી
(C) રેલગાડી
(D) મેટ્રોટ્રેન
ઉત્તર : A
૧૫. ખેડૂત………….વડે ખેતર ખોડે છે. (રિક્ષા, બળદગાડું, ટ્રેક્ટર)
ઉત્તર : X૧૭. પોલીસવાન રસ્તા પર આપણી સુરક્ષા માટે કરે છે. (✓કે X)
ઉત્તર : ✓૧૮. કયું વાહન અપંગ લોકોને હરવા-ફરવા માટે ઉપયોગી છે ?
(A) તેમના માટે બનેલી ખાસ સાઇકલ
(B) તેમના માટે બનેલી ખાસ રિક્ષા
(C) તેમના માટે બનેલી ખાસ બોટ
(D) તેમના માટે બનેલી ખાસ આગગાડી
ઉત્તર : A
(A) ગાડી
(B) રિક્ષા
(C) બસ
(D) ઍમ્યુલન્સ
ઉત્તર : D૨૦. મેલવાન એક જગ્યાએથી બીજી જગ્યાએ પોસ્ટ (ટપાલ) પહોંચાડે છે. (✓ કે X)
ઉત્તર : ✓૨૧. નીચે કેટલાંક વાહનોનાં નામ આપેલ છે. તેમનો એક-એક ઉપયોગ લખો :
(૧) હાથલારી
ઉત્તર : ફળો, શાકભાજી વેચવા માટે
(૨) ટ્રેક્ટર
ઉત્તર : ખેતર ખેડવા માટે
(૩) સ્ટીમર
ઉત્તર : દરિયામાં મુસાફરી કરવા માટે
(૪) માલગાડી
ઉત્તર : વધારે માત્રામાં માલસામાનની હેરફેર માટે
(૫) ડબલ – ડેકર બસ
ઉત્તર : જમીનમાર્ગે મુસાફરી કરવા માટે
(૬) એમ્બ્યુલન્સ
ઉત્તર : બીમાર અને ઈજા પામેલા વ્યક્તિને દવાખાને લઈ જવા
ઉત્તર : માલસામાનની હેરફેર માટે(૮) સ્કૂલ બસ
ઉત્તર : બાળકોને શાળાએ પહોંચાડવા માટે૨૨. તમે સૌથી વધારે કયા વાહનનો ઉપયોગ કરો છો ?
ઉત્તર : હું સૌથી વધારે સાઈકલનો ઉપયોગ કરું છું.
૨૩. સબમરીન વિશે માહિતી આપો.
ઉત્તર : સબમરીન દરિયાની અંદર ચાલે છે. તે યુદ્ધમાં વપરાય છે. સબમરીનમાં માણસો બેસી શકે છે. તેમાં મોટી નળી હોય છે કે જેનાથી સમુદ્રની ઉપરની સપાટી પર જોઈ શકાય છે. દરિયાની અંદર ચાલતી હોવાથી સબમરીનને કોઈ જોઈ શકતું નથી.
૨૪. બળદગાડાને ચાર પૈડાં હોય છે. (✓ કે X )
ઉત્તર : X
૨૫. પેડલરિક્ષાને કેટલાં પૈડાં હોય છે ?
(A) બે
(B) ત્રણ
(C) ચાર
(D) છ
ઉત્તર : B
૨૬. રિક્ષાને………પૈડાં હોય છે.
ઉત્તર : ત્રણ
૨૭. ચારથી વધારે પૈડાંવાળાં વાહન કયાં કયાં છે ? નામ લખો.
ઉત્તર : ટ્રક, રેલગાડી, માલગાડી, બસ જેવાં વાહન ચારથી વધારે પૈડાંવાળા છે.
૨૮. નીચે કેટલાંક વાહનોનાં નામ આપેલાં છે. તેનાં પૈડાંની સંખ્યા અને એક – એક ઉપયોગ લખો.
| વાહનોનાં નામ | પૈડાંની સંખ્યા | ઉપયોગ |
| (૧) બસ | છ | મુસાફરી કરવા |
| (૨) સ્કૂટર | બે | બે વ્યકિતઓને મુસાફરી કરવા |
| (૩) મેટ્રોટ્રેન | ઘણા બધા | ઝડપથી મુસાફરી કરવા |
| (૪ )ટ્રક | છ,આઠ કે વધારે | માલસામાનની હેરફેર કરવા માટે |
| (૫) પેડલરિક્ષા | ત્રણ | નજીક જગ્યાએ મુસાફરી કરવા માટે |
| (૬) હાથલારી | ચાર | શાકભાજી, ફળો વેચવા માટે વગેરે |
| (૭) વિમાન | દસથી ચૌદ | હવાઈમાર્ગે મુસાફરી કરવા |
| (૮) સ્ટીમર | હોતાં નથી | દરિયામાં મુસાફરી કરવા |
૨૯. વાહનને ચાલવા માટે ઈંધણની જરૂર પડતી નથી. (✓કે X)
ઉત્તર : x
૩૦.માગ્યા પ્રમાણે બે-બે નામ લખો :
(૧) ઈંધણ વગર ચાલતાં વાહનો
ઉત્તર : સાઇકલ, ઘોડાગાડી
(૨) ડીઝલથી ચાલતાં વાહનો
ઉત્તર : ટ્રક, ગાડી
(૩) ઇલેક્ટ્રિક બેટરીથી ચાલતાં વાહનો
ઉત્તર : સાઇકલ
(૪) પેટ્રોલથી ચાલતાં વાહનો
ઉત્તર : સ્કૂટર, બાઈક
(૫) પ્રાણીઓ વડે ચાલતાં વાહનો
ઉત્તર : ઊંટગાડી , બળદગાડું
(૬) માણસો વડે ચાલતાં વાહનો
ઉત્તર : સાઇકલ-રિક્ષા, હાથલારી
(૭) ગેસથી ચાલતાં વાહનો
ઉત્તર : ગાડી, વાન
૩૧. ………….. માણસ દ્વારા ચાલતું વાહન નથી.
(A) સાઇકલ
(B) હોડી
(C) હાથલારી
(D) ઊંટગાડી
ઉત્તર : D
૩૨. બાઇક પેટ્રોલથી ચાલે છે. (✓ કે X)
ઉત્તર : ✓
૩૩. રિક્ષામાં ત્રણથી વધારે મુસાફરો બેસી શકે છે. (✓કે X)
ઉત્તર : ✓
૩૪. એક સાથે ઘણા માણસોને મુસાફરી કરાવી શકે તેવાં બે વાહનોનાં નામ લખો?
ઉત્તર : રેલગાડી, વિમાન જેવાં વાહનો એક સાથે ઘણા માણસોને મુસાફરી કરાવી શકે છે.
૩૫. હાલમાં કયાં ક્યાં ઈંધણોથી ચાલતાં વાહનોનો ઉપયોગ થાય છે ?
ઉત્તર : હાલમાં પેટ્રોલ, ડિઝલ, ગેસ, ઇલેક્ટ્રિકથી ચાલતાં વાહનોના ઉપયોગ થાય છે.
૩૬. વીસ વર્ષ પહેલાં કેવાં વાહનો ઉપયોગમાં લેવાતાં હશે ?
ઉત્તર : વીસ વર્ષ પહેલાં સાઇકલ, પેડલરિક્ષા, બળદગાડું, ઊંટગાડી, જેવાં વાહનો ઉપયોગમાં લેવાતાં હતાં.
૩૭. વાહનો ન હતાં ત્યારે લોકો કેવી રીતે મુસાફરી કરતા હશે ?
ઉત્તર : વાહનો ન હતાં ત્યારે લોકો ચાલીને અને કોઈ પ્રાણી પર બેસીને મુસાફરી કરતા હશે.
૩૮. નીચે આપેલા અવાજો પરથી તે વાહનોનાં નામ લખો.
(૧) છુક્ – છુક્
ઉત્તર : રેલગાડી
(૨) પોમ – પોમ
ઉત્તર : મોટરગાડી,ટ્રક
(૩) પીપ-પીપ
ઉત્તર : સ્કૂટર
(૪) ટપ – ટપ
ઉત્તર : ઘોડાગાડી
(૫) ધરર્ – ધરર્
ઉત્તર : વિમાન
(૬) ટ્રિંન – ટ્રિંન
ઉત્તર : સાઇકલ
૩૯. વધારે અવાજ કરતું વાહન કર્યું છે ?
(A) રિક્ષા
(B) બસ
(C) બાઇક
(D) વિમાન
ઉત્તર : D
૪૦. પહેલાંના સમયમાં લોકો અત્યારના જેવા જ વાહનો વાપરતા હતા. (✓ કે X)
ઉત્તર : X
૪૧. રોડ ઉપર એક સાથે ઘણાં બધાં વાહનો જતાં હોય ત્યારે શા માટે વધારે અવાજ થાય છે ?
ઉત્તર : રોડ ઉપર બધા જુદા જુદા વાહનો ચાલતા હોય છે. દરેકના અવાજ જુદા જુદા હોય છે. વાહનો ચલાવતા લોકો આગળ જવા માટે હોર્ન વગાડતા હોય છે.જેથી વાહનો અને હોર્નના જુદા જુદા અવાજ ભેગા થાય છે અને વધારે અવાજ (ઘોંઘાટ) થાય છે.
૪૨. ચિત્ર પરથી પ્રશ્નોના જવાબ આપો :
(૧) ચિત્રમાં કઈ ઘટના દેખાય છે ?
ઉત્તર : ચિત્રમાં આગ લાગવાની ઘટના દેખાય છે.
(૨) ચિત્રમાં કયાં કયાં વાહનો જોઈ શકાય છે ?
ઉત્તર : ચિત્રમાં પોલીસની ગાડી, લાયબંબો, એમ્બ્યુલન્સ જોઈ શકાય છે.
(૩) લાયબંબો (ફાયરબ્રિગેડ) ત્યાં શા માટે આવ્યો ?
ઉત્તર : આગને હોલવવા માટે લાયબંબો આવ્યો છે.
(૪) ચિત્રમાં ઍમ્બ્યુલન્સ શું કામ કરતી હશે ?
ઉત્તર : ફ્લેટમાં આગ લાગી છે. જો કોઈ વ્યક્તિને ઈજા પહોંચી હશે તો તેને દવાખાને પહોંચાડવાનું કામ કરતી હશે.
(૫) પોલીસ આગ લાગેલા સ્થળે શા માટે કામ આવે છે ?
ઉત્તર : આગ કુદરતી લાગેલી છે કે કોઈ વ્યક્તિએ લગાડી છે. તેની તપાસ કરવા તથા ફલેટમાં રહેનારા લોકોને આગથી બચવામાં મદદ કરવા પોલીસ આવી છે.
(૬) તમે આવું કોઈ દશ્ય ક્યાંય જોયું હોય તો તેના વિશે જણાવો.
ઉત્તર : (વિદ્યાર્થીએ તેના અનુભવના આધારે જવાભ લખવો.)
૪૩. ઇમરજન્સી માટે કયાં વાહનો ઉપયોગી છે ?
ઉત્તર : એમ્બ્યુલન્સ, ફાયરબ્રિગેડ (લાયબંબો), પોલીસવાન જેવાં વાહનો ઇમરજન્સી માટે ઉપયોગી છે.
૪૪. ઇમરજન્સીની પરિસ્થિતિમાં તમે કયાં વાહનોને કયા નંબર ઉપર ફોન કરશો ? તમારા શિક્ષક કે માતા-પિતા પાસેથી જાણો અને લખો :
| વાહનનું નામ | ફોન નંબર |
| (૧) પોલીસ | ૧૦૦ |
| (૨) એમ્બ્યુલન્સ | ૧૦૮ |
| (૩) ફાયરબ્રિગેડ | ૧૦૧ |
| (૪) મહિલા હેલ્પલાઇન | ૧૮૧ |
૪૫. શું તમે ક્યારેય આ નંબરનો ઉપયોગ કરીને જે-તે સેવાનો લાભ લીધો છે ? ✓ કરો.
હા
ના
(વિદ્યાર્થીએ તેના અનુભવના આધારે જવાબ લખવો.)
૪૬. નીચે આપેલાં વાહનોને તેમની ઝડપને આધારે ધીમાથી ઝડપીના ક્રમમાં ગોઠવો :
હેલિકોપ્ટર, હોડી, સ્ટીમર, પ્લેન,ગાડી, સ્કૂટર, બળદગાડું, સાઇકલ, ઘોડાગાડી, રેલગાડી
(૧) બળદગાડું
(૨) સાઇકલ
(૩) હોડી
(૪) ઘોડાગાડી
(૫) સ્કૂટર
(૬) ગાડી
(૭) સ્ટીમર
(૮) રેલગાડી
(૯) હેલિકૉપ્ટર
૪૮. તફાવત લખો:
| વર્ષો પહેલાંનાં વાહનો | હાલનાં વાહનો |
| (૧) સાઇકલ અને પ્રાણીઓથી ચાલતાં વાહનોનો ઉપયોગ થતો. | (૧) પેટ્રોલ , ડીઝલ, ગેસથી ચાલતાં વાહનોનો ઉપયોગ થાય છે. |
| (૨) પ્રદૂષણ ફેલાવતાં નહોતાં. | (૨) પ્રદૂષણ ફેલાવે છે. |
| (૩) મુસાફરી સસ્તી હતી. | (૩) મુસાફરી મોંઘી હોય છે. |
૪૯. મને ઓળખો અને મારું નામ લખો:
(૧) હું પાણીમાં ઝડપથી ચાલું છું. (દેડકો, હોડી, જહાજ)
ઉત્તર : જહાજ
(૨) હું રેલના પાટા ઉપર ઝડપથી દોડું છું. (સાઇકલ, સ્કૂટર, ટ્રેન)
ઉત્તર : ટ્રેન
(૩) હું માલસામાનની હેરફેર કરું છું. (કાર, ટેમ્પો, હેલિકોપ્ટર )
ઉત્તર : ટેમ્પો
(૪) હું ખેડૂતને ખેતર ખેડવામાં મદદ કરું છું. (બળદ, ઘોડો, ગધેડું)
ઉત્તર : બળદ
(૫) મારામાં બેસીને બાળકો શાળાએ જાય છે. (ટ્રક, કાર, સ્કૂલબસ)
ઉત્તર : સ્કૂલબસ
(૬) મને ચલાવવા માટે ઇંધણની જરૂર પડતી નથી. હું માણસો વડે ચાલુ છું. (બાઇક, સાઇકલ, ટ્રેન)
ઉત્તર : સાઇકલ
(૭) અકસ્માત સમયે તત્કાલીન સારવાર માટે લોકો મને બોલાવે છે. (રિક્ષા, એમ્બ્યુલન્સ, વિમાન)
ઉત્તર : એમ્યુલન્સ
(૮) મારી અંદર શાકભાજી અને ફળો મૂકીને વેચાય છે. (હાથલારી, બસ, કાર)
ઉત્તર : હાથલારી
વોટ્સએપ ગ્રુપમાં શેર કરો