ધોરણ ૫ આસપાસ પર્યાવરણ પાઠ ૩ સ્વાદથી પાચન સુધી

પાઠ : ૩ સ્વાદથી પાચન સુધી

1. કઈ શાકભાજીનો સ્વાદ કડવો હોય છે?
ઉત્તર : કારેલા

2……………નો સ્વાદ ખાટો હોય છે.
ઉત્તર : આમલી

3. જીભના કયા ભાગમાં આપણે ગળ્યો સ્વાદ અનુભવાય છે?
ઉત્તર : જીભ ના આગળના ભાગમાં આપણને ગળ્યો સ્વાદ અનુભવાય છે.

4. કયા મસાલો સ્વાદ તીખો હોય છે?
ઉત્તર : મરી

5. ખોરાકને મોંથી જઠર માં લઇ જવાનું કાર્ય કોણ કરે છે?
ઉત્તર : અન્નનળી

6. ડો. બ્યુમોન્ડે માર્ટીન નામના સૈનિક પર શરીરના કયા અંગો વિશે પ્રયોગ કર્યો છે?
ઉત્તર : પેટ પર

7. પાચનતંત્ર નો કયો અવયવ ખોરાકને વલોવાનું કાર્ય કરે છે?
ઉત્તર : જઠર

8. ગ્લુકોઝનું સ્વાદ……………હોય છે.
ઉત્તર : ગળ્યો

9. ખોરાકને ચાવવાનું કાર્ય……………..માં થાય છે.
ઉત્તર : મોં

10. શાક સ્વાદે મોળું બન્યું હોય તો શાકમાં…………..નાખવાનું રહી ગયું હોય છે.
ઉત્તર : મીઠું

11. મરચું, મીઠું ,વરીયાળી, ખાંડ વગેરેમાંથી…………..સુગંધથી ઓળખી શકાય છે.
ઉત્તર : વરીયાળી

12. જઠરમાંથી ખોરાક……………જાય છે.
ઉત્તર : નાના આંતરડામાં

13. ખોરાકનું સંપૂર્ણ પાચન…………….થાય છે.
ઉત્તર : નાના આંતરડામાં

14. રસોડાના મસાલામાં…………..નો મસાલો કડવો હોય છે.
ઉત્તર : મેથી

15. ……………થાય ત્યારે જમવા નો સ્વાદ બરાબર જાણી શકાય નહીં.
ઉત્તર : શરદી

16. ખોરાકના છ સ્વાદ કયા કયા છે?
ઉત્તર : ગળ્યો ,ખારો ,ખાટો ,તીખો,કડવો અને તૂરો.

17. કડવો સ્વાદ હોય તેવી બે વાનગીઓ ના નામ આપો?
ઉત્તર : કારેલાનું શાક, મેથીના લાડુ

18. પાચન અંગો કોને કહે છે?
ઉત્તર : ખોરાકને પચાવવાનું કાર્ય કરતા અને તેમાં મદદ કરતા અંગોને ‘ પાચન અંગો ‘ કહે છે.

19. પાચનતંત્રના અવયવો જણાવો.
ઉત્તર : (1) મોં , દાંત, જીભ (2) અન્નનળી (3) જઠર (4) નાનું આંતરડું (5) મોટું આંતરડું

20. એસિડિટી એટલે શું?
ઉત્તર : ખોરાકનું સારી રીતે પાચન ન થાય ત્યારે પેટમાં બળતરા થાય છે આને એસીડીટી કહે છે.

21. તમને એક જ પ્રકારના સ્વાદ ગમે છે કે જુદો જુદો કેમ?

ઉત્તર : મને જુદા જુદા પ્રકારનો સ્વાદ ગમે છે. જુદા જુદા પ્રકારના સ્વાદ નો ખોરાક ખાવાથી ખોરાક પ્રત્યેની રૂચી જળવાઈ રહે છે.

22. તમારી જીભ ના કયા ભાગ પર કયો સ્વાદ પરખાઈ છે?
ઉત્તર : જીભના આગળના ભાગ પર ગળ્યો સ્વાદ, વચ્ચે ના ભાગ ની બંને બાજુઓ ખારો અને ખાટો સ્વાદ તથા જીભના પાછળના ભાગે કડવો સ્વાદ સારી રીતે પરખાય છે.

23. આપણા મોંમાં લાળરસ શું કામ કરે છે?
ઉત્તર : લાલ રસ આપણા ખોરાકની પોચો અને મીઠો બનાવે છે તથા લાળરસ ખોરાકમાં પડવાથી તેનું પાચન સારી રીતે થાય છે.

24. તમને ભૂખ લાગે છે એ કેવી રીતે ખબર પડે છે?
ઉત્તર : મને ભૂખ લાગે ત્યારે કુદરતી રીતે ભૂખની ઉત્તેજના થાય છે. પેટ ખાલી હોવાની અનુભૂતિ થાય છે .આની અસર રૂપે થાક લાગે છે કામ કરવામાં કંટાળો આવે છે પણ ભણવામાં કે કાર્ય કરવામાં મન લાગતું નથી.

25. યોગ્ય આહાર એટલે શું?
ઉત્તર : જે આહારમાંથી જરૂરી પોષક દ્રવ્યો મળી રહે છે અને શરીરને સંપૂર્ણ પોષણ મળી શકે તે આહારની યોગ્ય આહાર કહેવાય.

26. ખોરાક સરળતાથી પચે તે માટે શું કરવું જોઈએ.
ઉત્તર : (1)ખોરાકની ખૂબ ચાવીને ખાવો જોઈએ. (2) ખોરાક હંમેશા તાજો શુદ્ધ અને રાંધેલો ખાવો જોઈએ. (3) ભૂખ લાગે ત્યારે જ ખાવું જોઈએ. (4) પચવામાં ભારે હોય તેવા ખોરાકના ન લેવા ઉદા. તળેલા ચરબીયુક્ત ખોરાક વગેરે.(5) ભૂખ લાગે તે માટે શારીરિક શ્રમ જરૂરી છે તેથી શરીરની જરૂરિયાત મુજબનો શ્રમ કરવો જોઈએ. (6) જમ્યા પછી આરામ ન કરતાં થોડુંક ફરવું જોઈએ.

27. તમે બે દિવસ સુધી ન ખાવો તો શું થાય? વિચારો?
ઉત્તર : (1)શરીરમાં નબળાઈ આવે અને અશક્તિ લાગે છે. (2)કામ કરતાં થાક અનુભવાય છે. (3)શરીરમાં સ્ફૂર્તિ રહેતી નથી.(4) ભૂખ્યા પેટે માથું દુખવા લાગે છે.(5) બીમાર પડવાની શક્યતા રહે છે.

28. શું તમે બે દિવસ પાણી પીધા વગર રહી શકો? આપણે જે પાણી પીએ છીએ તે તમારા મતે ક્યાં જાય છે?

ઉત્તર : ના, હું બે દિવસ સુધી પાણી પીધા વગર ના રહી શકું પાણી આપણા શરીરના ઘણા બધા કાર્ય કરવામાં મદદરૂપ બને છે આપણે પાણી પીએ છીએ તે પાચન ,રુધિરાભિસરણ અને ઉત્સર્જન જેવી ક્રિયાઓમાં ઉપયોગી બને છે. શરીરનું વધારાનું પાણી આપણા મૂત્ર અથવા પરસેવા વાટે શરીરની બહાર નીકળી જાય છે.

29. તમને શરદી થાય ત્યારે તમે જમવા નો સ્વાદ બરાબર કેમ જાણી શકતા નથી.
ઉત્તર : શરદી થવાથી આપણું નાક બંધ થઇ જાય છે. સ્વાદ ની જાણકારી ભોજનની સુગંધ પરથી જાણી શકાય છે. એટલે નાક બંધ હોવાથી આપણે જમવા નો સ્વાદ બરાબર જાણી શકાતો નથી.

30. ઝાડા અને ઊલટી થાય ત્યારે મીઠા અને ખાંડ નું દ્રાવણ કેમ આપવામાં આવે છે?
ઉત્તર : ઝાડા અને ઉલટી થવાથી શરીરમાંથી પાણી, મીઠું અને શર્કરા નું પ્રમાણ ઘટી જાય છે. જેનાથી શરીરમાં અશક્તિ આવી જાય છે. એટલે શરીરમાંથી ગુમાવેલ પાણી અને ક્ષાર પાછા મેળવવા તથા પાછા મેળવવા તથા પુનઃ શક્તિ માટે શક્તિ માટે મીઠા અને ખાંડનું દ્રાવણ આપવામાં આવે છે.

31. ખરા છે કે ખોટા તે જણાવો:
1. કાચી કેરીનો સ્વાદ મીઠો લાગે છે.
ઉત્તર : ×

2. જઠરમાં ખોરાકનું સંપૂર્ણ પાચન થાય છે.
ઉત્તર : ×

3. હળદરનો સ્વાદ તૂરો હોય છે.
ઉત્તર : ✓

4. જીભ સ્વાદ પર રાખવાનું કામ કરે છે.
ઉત્તર : ✓

5. આંબલી નો સ્વાદ ખાટો હોય છે.
ઉત્તર : ✓

6. જીભના પાછળના ભાગમાં મીઠો સ્વાદ પરખાય છે.
ઉત્તર : ×

7. મીઠો લીમડો દાળ-શાકમાં નાખવામાં આવે છે.
ઉત્તર : ✓

8. ઝાડા ઉલટી થાય ત્યારે લીંબુનું શરબત આપવામાં આવે છે.
ઉત્તર : ✓

——————————————–

આપણે જુદા જુદા કેટલા સ્વાદ અનુભવી શકીએ છીએ?
ઉત્તર :6

2. સંચળમાંથી કયો રસ અનુભવાય છે?
ઉત્તર :ખારો

3. નીચેનામાંથી કઈ વસ્તુ જોયા વગર ચાખીને ઓળખી શકાય છે?
ઉત્તર : જલેબી

4. આપણે અનુભવીએ છીએ તે સ્વાદ કયા કયા છે?
ઉત્તર : આપણે જુદા જુદા છ પ્રકારના સ્વાદ અનુભવીએ છીએ : ખારો, ખાટો, તૂરો, તીખો, કડવો અને ગળ્યો.

5. આપણે આંખ બંધ કરીને કઈ કઈ વસ્તુઓ ઓળખી શકીએ છીએ? (નમૂનારૂપ જવાબ)
ઉત્તર : ડુંગળી, લસણ, ચા, કૉફી, હલવો, ભજિયાં, સફરજન, ચીકુ વગેરે ચીજવસ્તુ આંખ બંધ કરીને પણ ઓળખી શકીએ છીએ.

6. તળેલી માછલીની સુગંધથી આંખ બંધ હોય તો પણ તેને ઓળખી શકીએ છીએ.
ઉત્તર : સાચું

7. આંબળાં ……….. સ્વાદ ધરાવે છે.
ઉત્તર : તૂરો

8. નીચેનામાંથી કઈ વસ્તુ ચાવ્યા પછી જ તેનો સ્વાદ જાણી શકાય છે?
ઉત્તર : વરિયાળી

9. એક જ પ્રકારના સ્વાદવાળું ભોજન દરરોજ ખાવાથી ખૂબ મજા પડે છે.
ઉત્તર : ખોટું

10. અજમો …………..સ્વાદ ધરાવે છે.
ઉત્તર : તીખો

11. કૉફીનો સ્વાદ કેવો છે?
ઉત્તર : કડવો

12. લસણને આપણે તેની …….. વડે પણ ઓળખી કાઢીએ છીએ.
ઉત્તર : ગંધ

13. કઈ કઈ વસ્તુઓના સ્વાદ ચાવ્યા પછી જ ખબર પડે છે?
ઉત્તર : ખાવાની વસ્તુઓ જેવી કે, વરિયાળી, જીરું, મેથી, કચૂકો, અજમો વગેરે ચીજવસ્તુઓના સ્વાદ ચાવ્યા પછી જ ખબર પડે છે.

14. નીચે આપેલી વસ્તુઓનું ગંધ દ્વારા ઓળખી શકાય તેવી વસ્તુઓ અને ચાખીને ઓળખી શકાય તેવી વસ્તુઓમાં વર્ગીકરણ કરો :
(ખાંડ, ડુંગળી, લસણ, મીઠું, લીંબુ, ટામેટાં, શેકેલી મકાઈ, ચા, કારેલાં, હળદર, ચીકુ, લીંબુનો રસ, નારંગી, પાકી કેરી)
ઉત્તર :
ગંધ દ્વારા ઓળખી શકાય તેવી વસ્તુઓ : ડુંગળી, લસણ, શેકેલી મકાઈ, ચા, ચીકુ, નારંગી, પાકી કેરી.
ચાખીને ઓળખી શકાય તેવી વસ્તુઓ : ખાંડ, મીઠું, લીંબુ, ટામેટાં, કારેલાં, હળદર, લીંબુનો રસ.

15. લીંબુના રસનાં થોડાં ટીપાંથી તેનો સ્વાદ ખબર પડી જતો નથી.
ઉત્તર : ખોટું

16. કેટલીક વસ્તુઓને ચાવ્યા વગર પણ તેમનો સ્વાદ જાણી શકાય છે.
ઉત્તર : સાચું

17. માગ્યા મુજબ ત્રણ નામ આપો :
ઉત્તર :
(1) ગળ્યો સ્વાદ ધરાવતી વસ્તુઓ : શેરડી, ખાંડ, હલવો, કેળાં
(2) ગંધથી ઓળખી શકાય તેવી વસ્તુઓ : નારંગી, મરચું, ચા, લસણ
(3) ખાટો સ્વાદ ધરાવતી વસ્તુઓ : લીંબુ, કાચી કેરી, આંબલી, કરમદા.
(4) તીખો સ્વાદ ધરાવતી વસ્તુઓ : મરચું, લવિંગ, મરિયાં, અજમો
(5) ક્ડવો સ્વાદ ધરાવતી વસ્તુઓ : કારેલાં, કૉફી, કોકો, મેથી
કારણ આપો : શરદી થાય ત્યારે જમવાનો સ્વાદ બરાબર જાણી નકાતો નથી.
ઉત્તર :શરદી થવાથી આપણું નાક બંધ થઈ જાય છે. સ્વાદનો અનુભવ ખાવાની સુગંધ પરથી પણ થાય છે. આથી, આપણને ખાવાનો સ્વાદ બરાબર લાગતો નથી.

19. જીભને …………ઇન્દ્રિય કહે છે.
ઉત્તર :સ્વાદ

20. જીભના બધા જ ભાગમાં સ્વાદ અનુભવી શકાય છે.
ઉત્તર : ખોટું

21. ખારો અને ખાટો સ્વાદ જીભના કયા ભાગમાં વધુ અનુભવી શકાય છે?
ઉત્તર : ડાબી-જમણી બાજુ

22. જીભનો …………. ભાગ ગળ્યો સ્વાદ ઝડપથી પારખે છે.
ઉત્તર : આગળનો

23. જીભનો પાછળનો ભાગ કડવો અને તૂરો સ્વાદ ઓળખે છે.
ઉત્તર : ખોટું

24. જીભની નીચે કે હોઠ પર વસ્તુ મૂકવાથી તેનો સ્વાદ ઝડપથી પારખી શકાય છે.
ઉત્તર : ખોટું

25. જીભની સપાટી પર નાના ટેકરા જેવા દાણા દાણા દેખાય છે.
ઉત્તર : સાચું

26. લાળરસ એટલે શું?
ઉત્તર : આપણી જીભ ઉપર સતત ચીકણું પ્રવાહી રહેતું જોવા મળે છે. તેને લાળરસ કહે છે. જે સ્વાદ પારખવામાં આપણને મદદ કરે છે.

27. જીભના આગળના ભાગને ચોખ્ખા કપડાથી સાફ કરીને તેની પર થોડી ખાંડ કે ગોળ મૂકતાં કોઈ સ્વાદ આવે છે? શા માટે?
ઉત્તર : જીભના આગળના ભાગને ચોખ્ખા કપડાથી સાફ કરીને તેની પર થોડી ખાંડ કે ગોળ મૂકતાં કોઈ સ્વાદ આવતો નથી. કેમ કે, ત્યારે જીભ પર લાળરસ હોતો નથી, જ્યારે લાળ ભોજન સાથે ભળે છે ત્યારે જ ભોજનનો સ્વાદ ખબર પડે છે.

28. જોડકાં જોડો :

વિભાગ : અ	વિભાગ : બ	ઉત્તર
1. ટામેટાં	1. મીઠી	1. – 3
2. ડુંગળી	2. તૂરું અને તીખું	2. – 4
3. વરિયાળી	3. ખાટું અને રસદાર	3. – 1
4. લવિંગ	4. મીઠી અને તીખી	4. – 2

નીચેનામાંથી કઈ વસ્તુ ખાવાથી મોઢામાંથી સિસકારો નીકળે છે?
ઉત્તર :મરચું

30. આપણે ખોરાક ખૂબ ચાવીને ખાવો જોઈએ.
ઉત્તર :સાચુ

31. રોટલીના ટુકડાને ત્રણથી ચાર વખત ચાવી ગળી જઈએ, ત્યારે સ્વાદમાં કોઈ બદલાવ આવતો નથી.
ઉત્તર : સાચું

32. રોટલીના ટુકડાને ત્રીસથી બત્રીસ વખત ચાવો અને ગળી જાઓ છો ત્યારે સ્વાદમાં ફરક પડે છે? કેવો? શા માટે?
ઉત્તર : જ્યારે રોટલીના ટુકડાને ત્રીસથી બત્રીસ વખત ચાવતા રોટલીનો સ્વાદ મીઠો લાગે છે. કેમ કે તેના નાના-નાના બારીક ટુકડા થઈ જાય છે અને તેમાં લાળ ભળવાથી તેમાં રહેલા સ્ટાર્ચનું પાચન થતાં તે શર્કરામાં ફેરવાય છે અને ખોરાક ગળ્યો લાગે છે.

33. લીલા જામફળનો એક ટુકડો કાપીને મોઢામાં મૂકીને ધીમે ધીમે ચાવવાથી શું બદલાવ આવે છે?
ઉત્તર : લીલા જામફળનો એક ટુકડો કાપીને મોઢામાં મૂકતાં શરૂઆતમાં તેનો સ્વાદ તૂરો લાગે છે, પણ જેમ તેને વધુ ને વધુ ચાવવામાં આવે છે ત્યારે તેનો સ્વાદ મીઠો થતો જાય છે.

34. આપણા મોમાં લાળરસ શું કામ કરે છે?
ઉત્તર : આપણા મોંમાં લાળરસ સ્વાદ ઇન્દ્રિયને સ્વાદ પારખવામાં મદદ કરે છે, તથા ખોરાકને પોચો બનાવે છે અને સ્ટાર્ચના પાચનમાં મદદ કરે છે.

35. કારણ આપો : ખોરાક ખૂબ ચાવીને ખાવો જોઈએ.
ઉત્તર : ખોરાક ખૂબ જ ચાવીને ખાવાથી ખોરાકના ખૂબ ઝીણા ટુકડા થાય છે, અને તેમાં પૂરતા પ્રમાણમાં લાળ ભળે છે, તેથી ખોરાક સુવાળો કે પોચો બને છે. જેનું પાચન સરળતાથી થાય છે. માટે આપણે ખોરાક ખૂબ ચાવીને ખાવ જોઈએ.

36. મોંમાથી ખોરાક ………. માં જાય છે.
ઉત્તર : અન્નનળી

37. ……………. માંથી ખોરાક જઠરમાં જાય છે.
ઉત્તર : અન્નનળી

38. જઠરમાંથી ખોરાક મોટા આંતરડામાં પહોંચે છે.
ઉત્તર : ખોટું

39. નાના આંતરડામાં નહીં પચેલો ખોરાક ક્યાં જાય છે?
ઉત્તર : મોટા આંતરડામાં

40. પાચનક્રિયામાં ભાગ લેતા અવયવોનાં નામ જણાવો.
ઉત્તર : મોં, અન્નનળી, જઠર, મોટું આંતરડું, નાનું આંતરડું વગેરે અવયવો પાચનક્રિયામાં ભાગ લે છે.

41. ખોરાકના પાચનની શરૂઆત …… થી થાય છે.
ઉત્તર : મોં

42. મોંમાં શેનું પાચન થાય છે?
ઉત્તર : સ્ટાર્ચ

43. તમને જ્યારે ખૂબ ભૂખ લાગે ત્યારે કેવું લાગે છે? ચર્ચા કરો. (નમૂનારૂપ જવાબ)
ઉત્તર : જ્યારે ખૂબ જ ભૂખ લાગે ત્યારે પેટમાં કંઈક થતું હોય એવું લાગે છે. જાણે સામે કોઈ ખાવાની વસ્તુ આવે તે ખાઈ લઈશું એવું લાગે છે. શરીર જાણે ઢીલું પડી ગયું હોય અને ખાવા સિવાય બીજું કશું જ કરવાની ઇચ્છા થતી નથી. દરેક માણસને આ માટે પોતાના અલગ-અલગ અનુભવો હોય છે.

44. આપણે થોડા દિવસ ખોરાક ન લઈએ તો અશક્તિ શા માટે અનુભવીએ છીએ?
ઉત્તર : આપણે દિવસ દરમિયાન ઘણી બધી પ્રવૃત્તિ જેવી કે, ચાલવું, બેસવું, દોડવું, રમવું, ખાવું, ભણવું, ઊભા રહેવું વગેરે કરીએ છીએ. આ બધી જ પ્રવૃત્તિ કરવામાં આપણા શરીરમાં રહેલી શક્તિ ખર્ચાય છે. આપણે બધા જાણીએ છીએ કે ખોરાકમાં વિવિધ પોષક તત્ત્વો રહેલાં હોય છે. આ બધામાંથી આપણને કામ કરવાની ઊર્જા કે શક્તિ મળે છે. આથી, જો આપણે થોડા દિવસ ખોરાક લીધા વિના રહીએ તો આપણને અશક્તિ આવી જાય છે.

45. આપણે બેથી ત્રણ દિવસ પાણી વગર રહી શકીએ છીએ.
ઉત્તર : ખોટું

46. ખોરાકમાં સ્ટાર્ચ …………… સ્વરૂપે રહેલો છે.
ઉત્તર : ગ્લુકોઝ

47. ગ્લુકોઝનો સ્વાદ કેવો હોય છે?
ઉત્તર : ગળ્યો

48. ઝાડા-ઊલટી થાય ત્યારે દર્દનિ કયું પ્રવાહી આપવું હિતાવહ છે?
ઉત્તર : ઝાડા-ઊલટી થાય ત્યારે ખાંડ અને મીઠાનું પાણી આપવું હિતાવહ છે.

49. ઝાડા-ઊલટી થવાથી વ્યક્તિ શા માટે નબળો પડી જાય છે?
ઉત્તર : ઝાડા-ઊલટી થાય ત્યારે વ્યક્તિના શરીરમાં પાણી અને ક્ષારોનું પ્રમાણ ઘટતું જાય છે. આપણા શરીરમાં 65 % પાણી રહેલું છે. તે ઘટી જતાં શરીર નબળું પડી જાય છે.

50. કારણ આપો : જ્યારે સતત ઝાડા-ઊલટી થાય ત્યારે ડૉકટર ગ્લુકોઝના બાટલા ચડાવવાની સલાહ આપે છે.
ઉત્તર : સતત ઝાડા-ઊલટી થાય ત્યારે શરીરમાંથી પાણી ઘટતું જાય છે. મોં વાટે લીધેલું પ્રવાહી કે ખોરાક પણ ટકતાં નથી. આવા સમયે જો ગ્લુકોઝના બાટલા ચડાવવામાં આવે તો દર્દીને જમ્યા વગર પણ થોડી તાકાત મળે છે.

51. બજારમાં ગ્લુકોઝ માત્ર પ્રવાહી સ્વરૂપે જ મળે છે.
ઉત્તર : ખોટુ

52. ગ્લુકોઝનો ઉપયોગ કોણ અને કેવી રીતે કરી શકે છે?
ઉત્તર : ગ્લુકોઝ બજારમાં પાવડર સ્વરૂપે પણ મળે છે. આથી, બીમાર વ્યક્તિ, નાનાં બાળકો, રમતવીરો, વૃદ્ધો શરીરમાં ઝડપથી તાકાત મેળવવા માટે પાણીમાં ઓગાળીને અથવા પાવડર સ્વરૂપે લે છે.

53. શાળામાં રાખવામાં આવતી પ્રાથમિક સારવાર પેટીમાં પણ ગ્લુકોઝ રાખવામાં આવે છે.
ઉત્તર : સાચું

54. ………….. વર્ષ પછી પણ માર્ટિનના પેટમાં કાણું હતું.
ઉત્તર : દોઢ

55. પેટના કાણામાંથી નળી દ્વારા ખોરાક બહાર કાઢી શકાતો નથી.
ઉત્તર : ખોટું

56. ડૉ. બ્યુમોન્ટે માર્ટિનના પેટ પર અલગ-અલગ પ્રયોગો કરવામાં લગભગ કેટલો સમય વિતાવ્યો હતો?

ઉત્તર : 9 વર્ષ

57. ડૉ. બ્યુમોન્ટે પેટ પર કેવા પ્રયોગો કર્યા?
ઉત્તર : ડો. બ્યુમોન્ટે માર્ટિનના પેટમાંથી થોડું પ્રવાહી લીધું. તેમણે તે પ્રવાહીમાં બાફેલી માછલીના થોડા ટુકડા નાખી ઢાંકી દીધું અને તે જ સમયે એટલા જ પ્રમાણમાં માર્ટિનને પણ તેટલા જ માછલીના ટુકડા ખાવા માટે આપ્યા. થોડા સમય પછી અવલોકન કરતાં જણાયું કે, પ્યાલામાં રાખેલા પ્રવાહીમાં માછલીના ટુકડા ઓગળી ગયા હતા, જ્યારે માર્ટિનના પેટમાં એના કરતાં પણ ઝડપથી તેનું પાચન થઈ ગયું હતું.

58. આપણા પેટનું તાપમાન આશરે ……… સે. હોય છે.
ઉત્તર : 30

59. ડો. બ્યુમોન્ટના તારણ મુજબ આપણા માનસિક સ્વાસ્થ્યની અસર પાચન પર થાય છે.
ઉત્તર : સાચું

60. જ્યારે આપણે ……….. હોઈએ ત્યારે ખોરાકનું પાચન સરખું થતું નથી.
ઉત્તર : દુઃખી

61. આપણા જઠરમાં રહેલ પાચકરસ ………… હોય છે.
ઉત્તર : એસિડિક

62. આપણને એસિડિટી ક્યારે થાય છે?
ઉત્તર : જ્યારે આપણે સરખી રીતે જમ્યા ન હોઇએ અને ખોરાક બરોબર પચ્યો ન હોય ત્યારે એસિડિટી થાય છે.

63. આપણું પેટ ખોરાક પચાવવા માટે તેને વલોવે છે.
ઉત્તર : સાચું

64. રશ્મિ પાંચ વર્ષની હોવા છતાં 3 વર્ષની હોય તેવી લાગે છે? શા માટે?
ઉત્તર : રશ્મી પાંચ વર્ષની હોવા છતાં 3 વર્ષની હોય તેવી લાગે છે. કારણ કે, તેને દિવસ દરમિયાન માત્ર થોડા ભાત કે એક રોટલી જેટલો ખોરાક પણ ક્યારેક મળતો નથી.

65. જયેશ તેની ઉંમર કરતાં શા માટે મોટો લાગે છે?
ઉત્તર : જયેશને ઘરે બનાવેલો ખોરાક જેમ કે, દાળ-ભાત, શાક અને રોટલી જમવાં ગમતા નથી; તે બજારમાંથી લાવેલો તીખો ખોરાક જેમ કે, ચિપ્સ, બર્ગર, પિઝા અને ઠંડાં પીણાંનો વધુ ઉપયોગ કરે છે. આ બધા ખોરાકમાં ખૂબ જ ચરબી અને સ્ટાર્ચ હોય છે. જેને પચાવવા માટે શારીરિક કસરત જરૂરી છે. પણ જયેશ તો બસમાં બેસીને શાળાએ જાય છે અને ત્યાંથી આવીને બાકીનો સમય ટીવી જોવામાં પસાર કરે છે. આથી તેનું શરીર સતત વધતું જાય છે અને તે તેની ઉંમરનાં બીજા બાળકો કરતાં મોટો લાગે છે.

66. રશ્મિ આખા દિવસમાં માત્ર એક જ રોટલી કેમ ખાય છે?
ઉત્તર : રશ્મિ ખૂબ જ ગરીબ પરિવારની છે, ત્યાં તેને એક ટંકનું પૂરતું ખાવાનું પણ મળવું મુશ્કેલ છે. માટે તે આખા દિવસમાં માત્ર એક જ રોટલી ખાય છે.

67. જયેશને રમતો રમવી શા માટે ગમતી નથી? (નમૂનારૂપ ઉત્તર)
ઉત્તર : જ્યેશ બહુ જાડો હતો. જાડા માણસને દોડવા, કૂદવા જેવી પ્રવૃત્તિ કરવામાં તકલીફ પડે છે; ઉપરાંત તેને ટીવી જોવામાં અને ચટાકેદાર વસ્તુઓ ખાવામાં વધારે રસ છે. તેથી તેને રમતો રમવી નથી ગમતી.

68. ડૉ. ઋત્વાએ રશ્મિ અને જયેશ બંને માટે …………… ઇલાજ સૂચવ્યો.
ઉત્તર : યોગ્ય આહાર

69. યોગ્ય ખોરાક કોને કહેવાય?
ઉત્તર : જે ખોરાકમાં આપણા શરીર માટે જરૂરી બધાં જ પોષક તત્ત્વો જેવાં કે, પ્રોટિન, ચરબી, વિટામિન, ક્ષારો, સ્ટાર્ચ (કાર્બોહાઇડ્રેટ્સ) વગેરે મળી રહેતા હોય તેવા ખોરાકને સારો ખોરાક કહે છે.

70. સારો ખોરાક (પોષક ખોરાક) શા માટે જરૂરી છે?
ઉત્તર : આપણું શરીર સતત કાર્યરત રહે છે. આ બધા માટે શક્તિ જરૂરી છે. જે આપણને પોષક આહારમાંથી મળી રહે છે માટે આપણે પોષક આહાર લેવો જોઈએ. વળી, જો પોષક આહાર ન લઇએ તો આપણી બીમાર પણ પડી શકીએ.

71. યોગ્ય આહાર મેળવવો એ દરેક બાળકનો ……. છે.
ઉત્તર : હક

72. આપણા દેશનાં ઘણાં બાળકો એવાં છે કે જેમને એક સમયનું જમવાનું પણ બરાબર મળતું નથી.
ઉત્તર : સાચું

73. જ્યાં ઘણાં અનાજનો સંગ્રહ થાય છે, તે જગ્યાને શું કહે છે?
ઉત્તર : ઘર

74. ગોમતી રાજ્યની વતની છે.
ઉત્તર : ઓરિસ્સા

75. કાલહાન્ડી જિલ્લાના મોટા ભાગના વિસ્તારોમાં ……… પાકે છે.
ઉત્તર : ડાંગર

76. ગોમતીને જ્યારે કોઈ કામ નથી મળતું ત્યારે તે અને તેનો પરિવાર શું ખાય છે?
ઉત્તર : ગોમતીને જ્યારે કોઈ કામ નથી મળતું ત્યારે તે અને તેનો પરિવાર જંગલમાંથી વીણી લાવેલાં પાંદડાં અને મૂળ ખાઈને પોતાનું પેટ ભરે છે.